Jak są klasyfikowane odpady medyczne?

Odpadami medycznymi nazywa się te, które powstają w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. Są one stosunkowo problematyczne. Stanowią duże zagrożenie infekcyjne, a także mogą zawierać niebezpieczne substancje chemiczne pochodzące z lekarstw i odczynników chemicznych. W niektórych odpadach znajdują się tkanki, które wymagają odpowiedniego postępowania związanego z ich spopieleniem lub grzebaniem. Odpady medyczne to m.in. odpady w postaci krwi, narzędzia (w tym igły, pipety, skalpele itp.), zużyte materiały opatrunkowe, rękawice chirurgiczne, materiały zanieczyszczone wydaliną i wydzieliną pacjenta czy szczątki ludzkie. Odpady medyczne muszą być odpowiednio klasyfikowane, transportowane i utylizowane.

Klasyfikacja odpadów medycznych

Odpady medyczne dzieli się na 3 grupy:

  1. zakaźne
  2. niebezpieczne, inne niż zakaźne (dawniej: specjalne)
  3. inne niż niebezpieczne (dawniej: pozostałe)

Kody odpadów zakaźnych

Najogólniej mówiąc, do tej grupy zaliczają się odpady, które mogą wywoływać choroby zakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów. Ich kody to:

18 01 02* - części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03)

18 01 03* - inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady, z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 82)

18 01 80* - zużyte peloidy po zabiegach wykonywanych w ramach działalności leczniczej o właściwościach zakaźnych

18 01 82* - pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych

Kody odpadów niebezpiecznych (innych niż zakaźne)

Do tej grupy zalicza się odpady, które mogą wywoływać choroby niezakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów. Tu też wlicza się odpady mogące być źródłem skażenia środowiska.

18 01 06* - chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne

18 01 08* - leki cytotoksyczne i cytostatyczne;

18 01 10* - odpady amalgamatu dentystycznego

Kody odpadów medycznych innych niż niebezpieczne

Do tej grupy zalicza się pozostałe odpady medyczne, niestanowiące niebezpieczeństwa.

18 01 01 - narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 01 03)

18 01 04 - inne odpady niż wymienione w 18 01 03 (np. opatrunki z materiału lub gipsu, pościel, ubrania jednorazowe, pieluchy)

18 01 07 - chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 01 06

18 01 09 - leki inne niż wymienione w 18 01 08

18 01 81 - zużyte peloidy po zabiegach wykonywanych w ramach działalności leczniczej inne niż wymienione w 18 01 80

Transport i utylizacja odpadów medycznych

Transport odpadów medycznych powinien odbywać się zgodnie z przepisami dotyczącymi transportu materiałów niebezpiecznych. Odpady te muszą być odpowiednio opakowane, oznakowane i przewożone przez wyspecjalizowane firmy, które posiadają odpowiednie uprawnienia. Transport odpadów medycznych powinien być również odpowiednio monitorowany, aby zapewnić ich bezpieczne dotarcie do miejsca utylizacji.

Utylizacja odpadów medycznych odbywa się w specjalistycznych zakładach przetwarzających tego typu odpady. Proces utylizacji może obejmować różne metody, takie jak spopielanie, dezynfekcja termiczna, autoklawowanie czy chemiczne unieszkodliwianie. Wybór metody zależy od rodzaju odpadów oraz wymagań prawnych i środowiskowych. Ważne jest, aby proces utylizacji był prowadzony w sposób kontrolowany, a powstałe produkty uboczne były odpowiednio przechowywane i unieszkodliwiane.

Znaczenie odpowiedniego zarządzania odpadami medycznymi

Odpowiednie zarządzanie odpadami medycznymi jest niezbędne ze względu na ich wpływ na zdrowie ludzi i środowisko. Niewłaściwe postępowanie z tymi odpadami może prowadzić do rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych, skażenia środowiska oraz zagrożenia dla personelu medycznego i innych osób mających kontakt z odpadami. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do przepisów dotyczących klasyfikacji, transportu i utylizacji odpadów medycznych oraz prowadzenie szkoleń dla personelu odpowiedzialnego za te procesy.

Podsumowując, odpady medyczne stanowią istotne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska, dlatego ich klasyfikacja, transport i utylizacja są ściśle regulowane przez przepisy prawa. Właściwe zarządzanie tymi odpadami wymaga współpracy między placówkami medycznymi, firmami transportującymi odpady oraz zakładami utylizacyjnymi. Edukacja personelu medycznego oraz osób odpowiedzialnych za postępowanie z odpadami medycznymi jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony środowiska.